يونجه:

تحقيقات در استراليا نشان داده است كه يكي از عوامل افزايش توليد بذر يونجه، زنبورهاي عسل و عمل گرده افشاني آنها است كه همراه با تراكم مناسب، آ بياري، كنترل علف هاي هرز و شيوه هاي صحيح برداشت باعث افزايش توليد بذر مي شوند و در صورت عدم همراهي عوامل ذكر شده اثر گرده افشاني نيز كاهش خواهد يافت. براي حداكثر كميت و كيفيت بذر يونجه تلاقي بين بوته ها ضروري است . گياهاني كه خودگشني مي كنند بذرهاي كوچكي تو ليد مي كنند كه به نوبه خود گياهچه هاي ضعيفي توليد خواهند كرد . تلاقي بين بوته ها 89 درصد در توليد بذر نقش دارد . انتقال گرده توسط باد در يونجه كمتر است و حشرات گرده افشان بيشترين نقش رادر انتقال گرده از گلها به گل ديگر دارند . از آنجا كه ارزش غذايي گرده يونجه پايين است، هنگام استفاده از زنبورعسل براي گرده افشاني، كلني زنبورعسل تحليل خواهد رفت و ضعيف خواهد شد. بنابراين براي رفع اين مشكل، بايد زنبورداران غذاي مكمل در اختيار زنبور قرار دهند . از جمله تعدادي از پروتئين هاي مكمل كه بايد هنگام گرده افشاني يونجه به زنبورها داده شود. براي توليد عسل از مزرعه يونجه يك كندو براي 4-12 هكتار کافی است اما برای انجام گرده افشاني در يونجه حدود3-5کندو در هر هکتار لازم است تا گرده افشاني در يونجه به خوبي صورت گيرد، گرچه تعداد 12 كندو به ازاي هر هكتار نيزبراي گرده افشاني يونجه قابل توصيه است . البته درصورت افزايش كندو، عسلي توسط زنبورها توليد نخواهد شد . چنانچه كندو ضعيف باشد بخش كمي از زنبورها براي انجام فعاليت گرده افشاني به مزرعه خواهند رفت بنابراين هر كندو بايد 8-10قاب داراي نوزاد و زنبور داشته باشد.